مخنص جامعه سینما:رضا ظفری/ شاید بهترین صفت موجود برای کارکرد آکادمی علوم و هنر های سینمایی در دو دهه اخیر، واژه (مفتضح) باشد. چند شب پیش شاهد نمایشی دیگر در سیرک اسکار بودیم. نمایشی که اینبار برخلاف سالهای گذشته به جنبه های برون متنی آن خواهیم پرداخت.
اسکار ۲۰۲۲ نازل ترین مراسم دو دهه اخیر در تاریخ این آکادمی است. از حواشی و درگیری های شنیع و نمایش های تکراری آزادی دروغین تا ضعف در انتخاب نامزدها و… ماجرا از آنجایی شروع شد که اعمال سیاست های حمایتی از کثرت هویت ها انجام گرفت. زمانی که جدای از ایدئولوژی های سیاسی اسکار (که آرگو و امثالهم سردمداران این امر اند)، سیاست گذاری های حقنه کننده و نوازش حیوانی قوم غالب(آمریکای سفید و رویایی) بر سر اقلیت های اجتماع (سیاه، سرخ، هوموسکشوال، کر، کور، معلول و…) انجام گرفت و تا همین لحظه ادامه دارد.
در این دوره، اسکار که صد ها بار پایین تر از خرده جشنواره های جهانی است، میخواهد با حذف چندین بخش فنی و راه اندازی یک سیرک با دو بازیگر سیاه پوست اعتبار نداشته را باز پس بگیرد و خود را بر سر زبان بیندازد. اسکار فارغ از اینکه نامزد ها و مخاطبش را تا سطح حیوانی و با نگاه مطلق از بالا به پایین دنبال میکند، از این مسئله که خودزنی میکند ناآگاه است.
سیاست گذاری های حمایتی اسکار اعم از فمینیسم در حالتی جدای از متن به کار گرفته میشوند. این یعنی عملا بهترین متر داوری سینمای جهان (البته در ظاهر) با ملاک تماتیک و مضمونی به قضایا نگاه کرده و با جا انداختن نظریه نهادی هنر، نگاهی اومانیستی _ ایدئولوژیک به امر زیبا حقنه میکند. نتیجتاً نسل های غالب آینده(نسل سفید آمریکای رویایی) چنین نگاه پیام آور و شعاری را به هویت های مغلوب (اعم از معلولین و…) دارند.
ترحم بخش اعظم و البته خطرناکی از این مکانیزم کانسپت محور و نمایشی است. شاید در طی یک دهه آینده و با روی کار آمدن نسل جوان، معنای هنر را برای بار دیگر تغییر دهند و آن را تا کارت پستال تبلیغاتی حمایتی تنزل دهند! چنین امری بعید نیست.
از طرفی عده ای از طرفداران متعصب این رویکرد، با چشمانی بسته دم از انسانیت و برابری حقوق میزنند اما نمیدانند این نگاه از بالا به پایین و این سیاست گذاری کثیف رویکردی تماما ضد هنر و بدتر از آن ضد انسان است.
این نگاه مسئله را از فیلمساز سلب کرده و صرفا یک مسیر هدایتی برای وی به سوی جایزه میسازد. این مسیر جز منفعت چیزی برای فیلمساز ندارد. مضرات این راه بعد ها کم کم خود را آشکار میکند.
زمانی که فقط یک امریکای آزاد خندان بود و یک جهانِ در بند گریان. گرچه نزدیک بودن قلمرو باور های جوامع مختلف در عمل ضعیف تر است و ایلات متحده در این مورد پیشرو، اما باید دقت کنیم که نگاه تک خطی به جوامع، الگوی تعارف را از بین میبرد و جهان را برده ای میکند که در خدمت ارباب خود، حاضر به پذیرش هرگونه عمل شنیعی است. هدف اسکار قطعاً همین است.