آدولف هیتلر زادهٔ ۲۰ آوریل ۱۸۸۹ – درگذشتهٔ ۳۰ آوریل ۱۹۴۵) رهبر کاریزماتیک حزب ملی سوسیالیست کارگران آلمان، حزب نازی) بود. او بین سالهای ۱۹۳۳ تا ۱۹۴۵ صدر اعظم آلمان و از ۱۹۳۴ به بعد، هم زمان در مقام پیشوای رایش آلمان بزرگ نیز حکومت کرد.
هیتلر به عنوان یک کهنه‌سرباز نشان‌دار جنگ جهانی اول در سال ۱۹۲۰ میلادی به حزب نازی پیوست و در سال ۱۹۲۱ به ریاست آن رسید. او در سال ۱۹۲۳ به خاطر شرکت در کودتایی نافرجام معروف به “کودتای آبجوفروشی مونیخ” به تحمل ۵ سال زندان محکوم شد و در همین دوران کتاب” نبرد من” را نوشت. او پس از آزادی از زندان، با ترویج ایده‌های ملی‌گرایی، ضد کمونیستی، یهودستیزی و ایراد سخنرانی‌های پرشور بر ضد پیمان ورسای، حامیان بسیاری در کشور آلمان به‌دست آورد. هیتلر در سال ۱۹۳۳ به مقام صدراعظمی رسید. مجموعهٔ ارتشی-صنعتی آلمان در زمان صدارت وی توانست قوای تحلیل رفته این کشور را ترمیم و آن را تبدیل به یکی از قدرت‌های برتر اروپا در زمان خود نماید. هیتلر سیاست خارجی خود را با هدف سیاست لبنسراوم دنبال نمود و یکی از دلایل نخست و عمده وقوع جنگ جهانی دوم تهاجم به لهستان در ۱۹۳۹ بود که در نتیجه، بریتانیا و فرانسه به آلمان اعلام جنگ کردند. جنگی که بین دو قدرت نیروهای محور و نیروهای متفقین درگرفت و در طی این مدت اروپا و همچنین سایر نقاط دنیا شاهد ویرانی‌ها و تلفات بسیار بود. اگرچه در عرض سه سال، آلمان و نیروهای متحدش بیشتر مناطق اروپا، بخش‌های بزرگی از آفریقا، شرق آسیا و اقیانوسیه را اشغال کردند اما نیروهای متفقین از سال ۱۹۴۲ به بعد، از آنان پیشی گرفته و در سال ۱۹۴۵، رایش آلمان بزرگ را از هر سو احاطه نمودند.
هیتلر در ۲۹ آوریل ۱۹۴۵ در روزهای پایانی نبرد برلین با اوا براون که برای سالهای طولانی معشوقهٔ او بود ازدواج کرد. در ۳۰ آوریل یعنی یک روز پس از ازدواجش، به همراه همسرش خودکشی کرد.
فیلمهای زیادی درباره زندگی هیتلر ساخته شده است، که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
۱٫ “فیلم پیروزی اراده” (۱۹۳۵) فیلمی تبلیغاتی ساخته فیلمساز آلمانی, لنی ریفنشتال درباره کنگره حزب نازی در سال ۱۹۳۴ در نورنبرگ می‌باشد. فیلم حاوی سخنرانی عده‌ای از سران حزب نازی از جمله آدولف هیتلر می‌باشد. پیروزی اراده در سال ۱۹۳۵ اکران شد و به زودی به عنوان برجسته‌ترین فیلم تبلیغاتی در دنیای سینما مطرح شد.این مسئله که فیلم پیروزی اراده، فیلمی هنری است یا تبلیغی یا خبری حائز اهمیت است. در پی فاصله گرفتن از سالهای سیاه جنگهای جهانی و به دور از تعصبات سیاسی میتوان هنر ناب فیلمسازی نوآور را در نماهای پیروزی اراده مشاهده کرد.داستان فیلم در چهار روز روایت می‌شود:
روزنخست :فیلم با نماهایی از ابرها بر فراز شهر آغاز می‌شود و سپس تصویر با گذر از میان ابرها بر فراز توده‌های مردمی که درآن پایین گردآمده اند شناور می ماند و بدینسان زیبایی و شکوه این صحنه را به نموداری می رساند.
روزدوم :روز دوم با مونتاژی از تصویر شرکت کنندگان آغاز می‌شود که آماده گشایش گردهم آیی حزب رایش اند و آنگاه تصاویری از افسران بلند پایه نازی می‌آید که به میدان لویتپولد می‌آیند.فیلم سپس به مراسم افتتاحیه برش می‌زند که درطی آن رودلف هس آغاز گردهمایی را اعلام می‌دارد.
روز سوم :روز سوم با گردهمایی جوانان هیتلری ( به آلمانی:هیتلر یوگند) که یکی از سازمان‌های شبه نظامی حزب نازی بود در زمین رژه آغاز می‌شود.
روز چهارم : روز چهارم اوج فیلم است که به یادماندنی‌ترین تصاویر دراین بخش دیده می‌شود.درحالی که نوار صدا تم هایی ازاپرای شامگاه خدایان اثر واگنر را اجرا می‌کند، هیتلر دوشادوش “هاینریش هایملر” و ویکتور لوتز درمسیری دراز و گسترده که دردو طرف آن بیش از صد وپنجاه هزار نیروی اس ای ( اشتورم آبتایلونگ) و اس اس (شوتس اشتافل) با توجه عمیق ایستاده اند گام برمی دارد تا در جایگاه یادمانی نخستین جنگ جهانی تاج گل نهد.
۲٫ فیلم “هیتلر: ظهور شیطان” (۲۰۰۳) فیلمی درمورد زندگی آدولف هیتلر از کودکی تا زمان به قدرت رسیدنش در آلمان است. فیلم با سکانس های چند ثانیه ای از کودکی تا نوجوانی هیتلر شروع می شود. این سکانس ها معرفی کوتاهی از پدر و مادرش، چگونگی ارتباط خانوادگی و رفتار آن دو با آدولف کوچک و چگونگی مرگ آن ها را شامل می شود. همچنین تلاش هیتلر برای نقاش شدن و شکست خوردن او در این راه قسمت دیگری از این نمایش کوتاه آغازین فیلم است. نکته اصلی در مورد شخصیت هیتلر که کارگردان سعی در برجسته کردن آن داشته چگونگی یادگیری و عکس العمل های عصبی هیتلر است. تنفر هیتلر از یهودیان درست از زمانی شکل می گیرد که هنگامی که مادرش بر اثر سرطان از دنیا می رود در خیابان ها زندگی می کند. در فشار زندگی در قالب یک آواره سکانسی که را در فیلم می بینیم که شخصی به او می گوید که: “تقصیر یهودیاست” و این جمله ای است که در تمام زندگی ملکه ذهن آدولف هیتلر شده بود.
۳٫ “سقوط ” فیلمی است در ژانر درام، محصول مشترک کشورهای آلمان و اتریش به سال ۲۰۰۴ میلادی.
فیلم، دو هفته آخر زندگی “پیشوا” یعنی از ۱۷ تا آخر آوریل سال ۱۹۴۵ میلادی را در سنگر زیرزمینی فرماندهی هیتلر به تصویر کشیده است. در این مرحله، فیلم از فرو ریختن ماشین نظامی و دستگاه سیاسی عظیم رژیم نازی آلمان و سقوط اخلاقی آن پرده بر می‌دارد.
۴٫ “سنگر” (۲۰۰۴) فیلم روایت سربازان آلمانی ایست که در سنگری در حین جنگ جهانی دوم گیرافتاده اند و در نهایت توسط توسط سربازان ارتش مقابل نجات پیدا می کنند.
۵٫ “دیکتاتور بزرگ” نام فیلمی کمدی به کارگردانی چارلی چاپلین و محصول سال ۱۹۴۰ است.چارلی در دیکتاتور بزرگ، جدی‌ترین و خشن‌ترین جلوه‌های مدرنیته، یعنی فاشیست را در دشوارترین شرایط، یعنی جنگ، به سخره می‌گیرد. جایی که حتی فرصت غش کردن نیست; وقتی چارلی قصد دارد نارنجکی را پرتاب کند، ولی آن به اشتباه از آستینش به درون زیرشلوارش سر می‌خورد و سپس چارلی آن را بیرون آورده و به خارج می‌اندازد، از ترس لحظه‌ای از حال می‌رود، اما افسر مافوق‌اش، سریع او را به خود می‌آورد که باید بجنگد. به بیانی دیگر، او کنایه می‌زند که احساسات جایی برای بروز ندارند; چرا که قدرت بی‌رحمانه همه جا دندان تیز می‌کند. مدرنیته از آن روی که متناقض است، به همه‌ی جلوه‌های زندگی اجازه بروز می‌دهد، حتی فسیل‌های به جای مانده از نظام‌های منحط و سرکوبگر. مانند آن است که در زمینی، همه چیز امکان رشد یابد، در نتیجه علف هرز نیز در کنار سایر محصولات رشد کند. مدرنیته برخلاف تصور بسیاری، متکی بر قدرت نیست، بلکه منتزع از عقلانیت است. این عهد کهن است که متکی بر قدرت بود. اما در مدرنیته، علف‌های هرز عهد کهن نیز در کنار میوه های پربار مدرنیته، یعنی دموکراسی، اجازه بروز می‌یابد; آنجاست که اراده‌ی معطوف به قدرت قد علم می‌کند و فاشیست را در دامان دموکراسی فریاد می‌زند و خواست خویش را، نه فقط بر سر دشمنان و رقبا، بلکه هر چه غیر اوست، چون پتکی می‌کوبد. اما آن همچون همه چیز در فاشیست، سلسله مراتبی دارد. سنگ زیرین آسیاب، منفورترین انسان‌های جامعه‌ی فاشیستی خواهند بود; طبعاٌ اقلیت‌ها و ضعفا در هر قشری. یهودیان اتفاقاٌ در آلمان آن زمان، در اقلیت و تبعیضی تاریخی ـ اجتماعی به سر می‌بردند که هر قوم یاگروه دیگری نیز میتوانست چنین باشند. در سلف فاشیست در جوامع کهن، تمامی جوامع و اقوام شکست خورده، زیردست و برده بودند.
۶٫ مستند “نازی ها: هشداری از تاریخ” (۱۹۹۷)، مستندی است که نازیسم و نازی ها را به چالش کشیده و جنایات آنها را در جنگ جهانی دوم به تصویر می کشد.
۷٫ “پسرانی از برزیل” (۱۹۹۷) یک شکارچی نازی در پاراگوئه یک گروه شیطانی و عجیب به نام ردکیندل منسوب به رایش سوم مواجه می شود.
۸٫ شب ومه(۱۹۵۵) مستندی است سی و دو دقیقه در رابطه با اردوگاه مرگ آشویتس پس از دوران هولوکاست. بینندگان این فیلم چه بسا انتظار فیلمی درباره سرگذشت و ماجراهای زندانیان اردوگاه آشویتس را داشته باشند اما شرایط آنان دراین فیلم به گونه بس کوتاه و فشرده نگریسته شده و فیلم پیش از هر چیزبه مقولات نفرت و مسئولیت انسانی می پردازد.این فیلم همچنین تصاویری آزاردهنده و تاثر انگیز و دردناک از زندانیان و قربانیان این اردوگاه نشان می دهد. شب و مه جایزه ژان ویگو را در ۱۹۵۵ به دست آورد،جایزه ای که هر سال به یادبود ژان ویگو از۱۹۵۱ به این سو به کارگردانی فرانسوی داده شده است.
۹٫ “والکیری” فیلمی در مورد تاریخ آلمان نازی در طول جنگ جهانی دوم است که اواخر سال ۲۰۰۸ اکران شده است. داستان فیلم در مورد توطئه (کودتای نافرجام) ۲۰ ژوئیه است که در مورد تصمیم افسران ارتش نازی مبنی بر ترور هیتلر و بعد از آن کنترل کشور از طریق عملیات والکیری است. این فیلم توسط برایان سینگر کارگردانی شده است و تام کروز در این فیلم در نقش سرهنگ کلاوس فون اشتاوفنبرگ طراح ترور هیتلر نقش آفرینی کرده است.
باشگاه خبرنگاران،/عالیه سجودی.
