مختص جامعه سینما:بهروز حسینی /سید جمال ساداتیان تهیه کننده متبحری است که سلایق و منش استانداردی دارد .وی هماره در آثارش نگاهی عمیق به جامعه دارد و فیلم هایی که تولید کرده با رویکردی جامعه شناسانه راهی اکران کرده است .فیلم‌هایی مثل «به رنگ ارغوان »،«چهارشنبه سوری»،« برف روی کاج‌ها » و…. دلیل این مدعاست . با وی در مورد دیدگاهش نسبت به جامعه و اتخاذ تدابیر های اجتماعی به گفتگو پرداختیم. او با اشاره به اینکه هنر ذاتا باید سخنگوی مطالبات مردم باشد، معتقد است : دخالت های بی مورد افراد غیر متخصص باعث شده وزارت ارشاد اعتماد به نفس و تحکم خود را ازدست بدهد.
آیا هنرمند شدن و ورود به عرصه هنر امری اتفاقی است یا اختیاری؟
قطعا اجباری نیست. هرکسی استعداد خاص خودش را دارد و اگر به حوزه هنر علاقه مند باشد و یا فراتر از علاقه دوست داشته باشد در تولیدات یک اثر هنری مشارکت داشته باشد، باید علاوه بر استعداد در حوزه هنر دانش مربوط به اون فضا را هم داشته باشد. مثل شاعری که سواد ندارد ولی استعداد شعر گقتن را دارد و یا دکتر ادبیاتی که تمام اصول علمی شعر و وادبیات را می داند ولی یک قافیه هم نمی تواند بگوید.
اینها همه به این مساله مهم برمیگردد که دانش و قریحه هر دو برای تولید یک اثر هنری لازم است، بخصوص قریحه. حوزه هنر حوزه استعداد است اگر شخصی که وارد تولید اثار هنری میشود استعداد و دانش تولید آن کار را داشته باشد میتواند کارهای تاثیر گذار بکند در غیر این صورت از گردونه رقابت خارج می شود.
شما به هر دلیلی میتوانی وارد عرصه هنر بشوی مثلا پولدار باشی ویا ارتباطات قوی داشته باشی ولی اگر نتوانی از پس کار بر بیایی قطعا نمی توانی ادامه بدهی. از اثار زیادی که در طول سال ساخته می شود فقط تعداد کمی از انها مورد توجه قرار میگیرد.
در آمریکا هم سالی حدود ۸۰۰ فیلم ساخته میشود، ولی آن چیزی که در سطح جهان مورد توجه قرار میگیرد شاید نهایتا ۴۰ اثر باشد. در صنعت ما همینگونه است سالی ۱۰۰ تا ۱۲۰ فیلم ساخته میشود و غالبا ۱۰ تا ۱۲ فیلم ازین ها جلب توجه می کند.این ها همه بر می گردد به خلاقیت و ابتکار تولیدکنندگان اثر.
چقدر با جنبش «می تو» در سینما موافق هستید؟ آیا اساسا سینمای ایران به فساد گرایش دارد؟
باید ببینیم فساد را چطور تعریف می کنیم. انسان ها وقتی به یک موقعیت اجتماعی می رسند مورد توجه افکار عمومی قرار می گیرند. نه در حوزه هنر بلکه در هر حوزه ای انسان از یک اندازه ای شرایط اجتماعی اش پر رنگ تر شد باید بر نفسش مسلط تر شود.
این بحث «می تو » دو جنبه دارد، یکی نحوه برخورد سر صحنه و پشت صحنه است و جنبه دیگر، مسایل اخلاقی و جنسی است.بعضی وقتها این دو مساله به اشتباه یکی گرفته می شوند. بحث های مربوط به مسائل اخلاقی و تعرضات جنسی خیلی کمتر از رفتارهای خشن فردی است.
چیزی که بیشتر شاهدش هستیم بداخلاقی هایی است که بعضی در سر صحنه فیلم انجام می دهند و افرادی که این خطاها را کردند چون برخوردی با آنها نشده ،بیشتر این رفتارهای خشن را نشان می دهند. حتی در هالیوود هم که شاخص فیلم سازی دنیاست این رفتارها و حرکات هست. نه تنهادر حوزه سینما بلکه در هر حوزه ای این پدیده وجود دارد.
در این فضا مقداری مبالغه شده است. در مجموع در هر سیستمی اگر آیین نامه انضباطی وجود داشته باشد این مسائل کمتر رخ می دهد و جای خالی یک آیین نامه انضباطی در سینمای ما خالی است.
در این مساله بعضی از خانم ها هم مقصر هستند. برای این که بتوانند در این صنف جایگاهی کسب کنند، طرف مقابل را قلقلک می دهند وفضاهایی این گونه درست می کنند و بعدا به هر دلیلی به موفقیت نرسند شروع به اعتراض می کنند. این مسائل بیشتر برمیگردد که افراد خودشان یک منش و استانداردهایی را رعایت کنند که کارشان به اینجا نرسد.
به نظر شما کرونا با سینما چه کرد؟برخی معتقدند این ویروس کوچک سینما را به درون خانه ها برد و انقلابی در نحوه فیلم دیدن تولید کرد.
کرونا همانطور که به خیلی از صنوف لطمه زد به سینما هم تاثیر خودش را گذاشت حتی بیشتر، چون سینما اولویت اول مردم نبود. بیشتر ازخود کرونا تصمیمات غلط مسئولین به سینما لطمه زد. سینما یک مرکز گردشگری است، بهانه ای است که خانواده ها دور هم جمع شوند.
به دلیل کرونا مردم اوقات فراغتشان را با نمایش خانگی سپری کردند. ولی به نظرم سینما جایگاه خودش را دارد یعنی به محض اینکه شرایط عادی شود به روزهای اولیه خودش برمی گردد. این منوط بر این است که شرایط بهداشتی سینما به حالت قبل کرونا برگردد و فیلم هایی اکران شود که مردم دوستشان داشته باشند.
مردم وقتی با یک فیلمی ارتباط برقرار کنند حاضرند عوارضش را تحمل کنند و در همین شرایط به سینما بیایند. موفقیت فیلمی مثل «دینامیت» شاهدی بر این ادعاست. اگر من وبقیه همکاران وظایفمان را به درستی انجام بدهیم و فیلم هایی بسازیم که ارتباط خوبی با مردم برقرارکند، سینما به شرایط اوج خودش برمی گردد.
در اوج کرونا به جای اینکه دولت از بقای سینما حمایت کند، همان معافیت مالیاتی که سینما داشت را هم حذف کرد. متاسفانه بعضی از اشخاصی که در مجلس هستند نسبت به حوزه سینما ناآگاه هستند.
ضرورت اهمیت نقش هنرمندان در ورود به عرصه های اجتماعی تا کجاست؟
هنر ذاتا باید سخنگوی مطالبات مردم باشد، هنرمند اگر جایی فکر بکند میتواند تاثیر گذار باشد حتی در حوزه سیاست ، باید مرجع باشد. طبیعی است که مردم به هنرمندان رجوع می کنند و آنها را مرجع خود می دانند. هنرمندان حتی از سیاسیون هم می توانند تاثیر گذاری بیشتری داشته باشند. از نظر من کار خیلی درستی که هنرمندان وارد عرصه های اجتماعی شوند. ورود پیدا کردن به عرصه های اجتماعی از طرف هنرمندان به تمایلات فردی انها بازمی گردد. ممکن است شخصی بخواهد وشخصی تمایل نداشته باشد، هر دو قابل احترامند.
هنرمند چقدر باید از مردم متوقع باشد؟
این کارهایی است که دولت باید انجام دهد. توسعه های اقتصادی بحران های اجتماعی ایجاد می کند ودر بحرانهای اجتماعی بعضی به موقعیت های عجیب غریبی می رسند. اینجا دولت ها به هنرمندانی که به هر دلیلی موقعیت اجتماعی شان را از دست می دهند باید خدمات اجتماعی بدهد.
وقتی ما می بینیم که چنین نهادی در حوزه هنر وجود ندارد، هنرمندی که مستاصل میشود متوسل به مردم می شود. هیچ نوع خدماتی در کشور وجود ندارد که اگر هنرمندی گرفتاری خاصی پیدا کرد به انجا مراجعه کند. نیازها زیاد شده و دولت توان پاسخگویی ندارد.
چرا پولهای ناسالم اینقدر در سینما فرصت بروز پیدا کرده است؟ چرا پولشویی به سمت سینما روانه شده است؟
ما در سینما اصلا پولشویی نداریم. کل گردش مالی سینما در سال ۹۸، ۵۰۰ ملیارد تومان بوده است که عدد بسیار ناچیزی است.سینما ابزار مورد توجهی است، بعضی از کسانی که به پول های بادآورده ای می رسند چون موقعیت اجتماعی ندارند تصور می کنند با پول می توانند صاحب موقعیت اجتماعی شوند.از انجایی که ریشه این پول ها ناسالم است و سواد تولید هم ندارند در سینما دوام نمی آورند.
به زعم جنابعالی ،تاریک اندیشان ایدئولوژیک سینما چه کسانی هستند؟
ما در عرصه هنر در کشورمان سلسله مراتب اداری منظمی نداریم . تعدد حوزه تصمیم گیری بسیاری در عرصه هنر داریم. افرادی که دخالت میکنند، تخصصی ندارندو دخالت های بی مورد بالای سر ارشاد هست که وزارت ارشاد اعتماد به نفسش ازدست داده است. ما خیلی فراز وفرود و بلاتکلیفی در حوزه هنر داریم. ممیزی ها ناشی از آن افکاری است که به وزارت ارشاد فشار می آورند.
آیا تمهیدی برای ساخت اثر و فعالیت جدیدتان در سینما دارید؟
به واقع مقداری بلاتکلیفم. یعنی نمیدانم با این فضایی که در این دولت حاکم شده است چه اثری بسازم که هم از لحاظ تاثیر گذاری در راستای اثار قبلی ام باشدوهم بتواند از مراجع ممیزی عبور کند.بخاطر همین نمی دانم باید شروع بکنم یا نه.سینما اقتصاد گرانی دارد، امروز نمیتوانم این ریسک را بکنم و ۱۴، ۱۵ملیارد تومان هزینه فیلم کنم و آن فیلم دچار ممیزی شود و یا اصلا اکران نشود. هنوز بستر را مناسب کار نمی دانم.
