جامعه سینما:شاهپور شهبازی/از چند صد سال پیش که به تعارف نااهل، قهوه ی قجری را نجشیده، سرکشیدیم و سر مبارکمان برباد رفت تا به حال سوادمان توی گور نم کشیده است و معنی بعضی ازکلمات فرنگی را نمی فهمیم مثلا” لاتاری”. مع الوصف فیلمش را هم نفهمیدیم اما جا به جا خواندیم که رعایای فرهیخته بلادمان درجات عالی به” لاتاری” دادند و ما به شبهه افتادیم که نکند واقعا خرخاکی ها زیر گور ترتیب چربی های مخ ما را داده اند و خیر سرمان دیگر فرق دوغ و دوشاب حالیمان نمی شود.
تامل کردیم؛ با کمی مداقه و امعان نظر با عقل قاصر خودمان ملتفت شدیم، در این فقره ی ناصواب عیب و ایراد در ما نیست بلکه سازندگان فیلم، سرنا را از سر گشادش زده اند و گویا عادت به این کار دارند. قضیه از این قرار است که یک جوانک یک لاقبای ننه مرده؛ عاشق و شیدای دُخت یک کاسبِ آتشین مزاجِ بد عنق می شود. کاسبِ ورشکسته که زرتش قمصور شده، صبیه و جگر گوشه اش را ناقابل و البته با واسطه ی یک قرُمساق ایرانی، شیرین و کم بها به یکی از اهالی خرِ پول قوم ِعاد و ثمود می فروشد.
دوشیزه ی ایرانی خوش غیرت در دفاع از عصمت و حمیت، تن به حضیضِ ذلت نمی دهد؛ مذبح و مقتل را مرجح می شمرد و جان به جان آفرین پیشکش می کند. گزارش به عاشق شوریده ی بخت می رسد. سیاه پوش می شود اما به قاسم الجبارین سوگند یاد می کند که انتقام خون معشوق را تا آخرین قطره بستاند. به قول علمای اهل فن یعنی پلات فیلم ” انتقام” است.
از قدیم آورده اند که پلات انتقام، یعنی عدالت وحشیانه. یعنی وقتی قانون عدالت را اجراء نمی کند، قهرمان پاشنه ی کفش را ور می کشد، آستین بالا می زند و یک والنازعاتِ مبارکی می خواند و می زند به دل طوفان تا با دست خودش عدالت را تنفیذ کند. خب در فیلم ” لاتاری” چه اتفاقی می افتد؟ قرمساق ایرانی را مامورِقانون (حمید فرخ نژاد) نفله می کند و تازی خر پول را هم رفیقِ و شفیقِ مامورِ قانون ( هادی حجازی فر) قهرمان هم نگاه می کند و قند تو دلش آب می شود.( ساعد سهیلی)
خب وقتی مامورِقانون تضاد اصلی فیلم را حل می کند، قهرمان زخم خورده( و البته تماشاگر) باید به چه کسی و چه چیزی ایمان بیاورد؟ و آنکس ” چه چیزی را” قانونی می کند؟ مع الوصف پلات فیلم چه بود؟ انتقام. حالا شما پیدا کنید پرتقال فروش را. کمی فسفر بسوزانید تا بفهمید که چرا نظر مبارک ما بر این است که سازندگان فیلم لاتاری سرنا را از سر گشادش می زنند. یادمان رفت که از قول حکیم نیچه بنویسم:آنان که سطح را آلوده می کنندکم عمقی را پنهان کنند.
از: @shahpour_shahbazi
