جامعه سینما:ریحانه عابدنیا/ فروش بالای فیلم “فسیل”، بار دیگر باعث طرح این پرسش شده که دلیل استقبال مردم از فیلم‌های کمدی چیست؟در این یادداشت می‌خواهم به دو دلیلی اشاره کنم که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.
برتراند راسل در کتاب مشهورش، “در ستایش بطالت” می‌نویسد: “مقدار کار مطلوب آنقدر است که فراغت را سُرورانگیز سازد، نه آنقدر که موجب از پا افتادن شود، و از آنجا که مردم در اوقات فراغتشان خسته نخواهند بود، فقط به دنبال سرگرمی‌های منفعل و کسالت بار نخواهند رفت”.
این گفته‌ی راسل به این معنی است که وقتی امرار معاش، بخش عمده‌ی زمان، انرژی جسمی و توان ذهنی افراد یک جامعه را در بر می‌گیرد، دیگر توانی برای انجام فعالیت‌هایی که ذهن را درگیر می‌کنند، ندارند.
در جامعه‌ی ما نیز این چنین است. به همین دلیل وقتی افراد می‌خواهند برای تفریح، سینما را انتخاب کنند، به دنبال فیلمی می‌روند که صرفاً آنها را بخنداند و برای ساعتی سرگرمشان کند، نه فیلمی که پرسشی مطرح کند و یا به تفکر واداردشان.
اما اگر این چنین نباشد و مردم، زمان معقولی از شبانه‌روز را به امرار معاش اختصاص دهند، در اوقات فراغتشان به دنبال اموری می‌روند که اهمیت بیشتری دارند، خلاقانه‌ترند و آنها را در مسیر رشد و آگاهی، هدایت می‌کنند.
علت دیگر استقبال از این گونه فیلم‌ها را می‌توان در پژوهشی که مری داگلاس درِباره‌ی روابط شوخیها در فرهنگ‌های سنتی انجام داده پیدا کرد.شوخیها، بیانگر موقعیت‌های اجتماعی‌ای هستند که در آن پدید می‌آیند. یک شرط اجتماعی لازم برای لذت بردن از شوخی آن است که گروه اجتماعی‌ای که شوخی در آن دریافت می‌شود، ویژگی‌های فرمال آن شوخی را داشته باشند. اگر هیچ شوخی‌ای در ساختار اجتماعی وجود نداشته باشد، هیچ شوخی‌پردازی دیگری هم امکان پیدایی ندارد.
این گفته‌ی داگلاس را به روشنی می‌توانیم در بطن جامعه امروزمان ببینیم. در واقع شوخی‌های مبتذلِ درون فیلم‌های کمدی، از بطن جامعه برخاسته‌اند و به همین دلیل، از طرف همان‌ها هم پذیرفته می‌شوند.
اما چه کسانی این شوخیها را می‌سازند؟ احتمالاً آن‌هایی که نان به بهای این رنج‌ها می‌خورند.
مثل افرادی که در فضاهای مجازی، از مشکلات و دغدغه‌های جامعه و یا بی‌اهمیت‌ترین موضوعات، جوک می‌سازند و منتشر می‌کنند و دنبال‌کننده‌های چند صدهزاری و یا میلیونی دارند و یا افرادی که این کار را در سینما و با ساختن کمدی‌های بی‌ارزش انجام می‌دهند.
موقعیت تراژیک بسیاری از مردم، سرچشمه‌ی ساخت کمدی‌های مبتذل، و تحمیق آنها، از اهداف این نوع سینمای کمدی است.( به نقل از صفحه شحصی نویسنده)
