مختص جامعه سینما: سارا توکلی| «بچه مردم» از آن دست فیلمهایی است که از همان ابتدا نشان میدهد قرار نیست در مسیر معمول سینمای ایران حرکت کند. فیلم با ریتم تند، هارمونی رنگی چشمنواز، نورپردازی دراماتیک و میزانسنهای حسابشده آغاز میشود و تماشاگر را در دنیایی سرزنده و متفاوت غرق میکند.
طراحی صحنه و لباس کاملاً فکرشده است، رنگپردازی فیلم فضایی گرم و فانتزی خلق کرده و ترکیب آن با تدوین پرشتاب، فیلم را از نظر بصری به یکی از چشمنوازترین آثار جشنواره تبدیل کرده است. سبک روایت و قاببندیها، یادآور آثار وس اندرسون و ژان پییر ژونه است، اما فیلم همچنان امضای شخصی خود را دارد. دکوپاژ خلاقانه، استفاده از حرکات نرم دوربین و هماهنگی فرم و محتوا، آن را به یک تجربه سینمایی لذتبخش تبدیل کرده است.
فیلم در دو سوم ابتداییاش، ترکیب جذابی از فانتزی، کمدی و درام اجتماعی را ارائه میدهد. روایت با معرفی شخصیتهای اصلی آغاز میشود: چهار نوجوان که در پرورشگاه بزرگ شدهاند و رابطهای زنده و پرجزئیات دارند. دیالوگها هوشمندانه و پرانرژیاند، بازیها هماهنگ و باورپذیر، و فیلمبرداری و میزانسن کاملاً با فضای فیلم همخوانی دارد. استفاده از رنگهای گرم و نورپردازیهای موضعی، باعث شده که هر قاب فیلم حس زندگی و پویایی داشته باشد. تدوین سریع و هماهنگ با ریتم داستان، اجازه نمیدهد فیلم لحظهای از نفس بیفتد و ضرباهنگش را از دست بدهد.
موسیقی متن نقش پررنگی در فضاسازی دارد و با دقت در لحظات مختلف تنظیم شده است. این هماهنگی بین فرم و محتوا باعث شده که فیلم در دو سوم ابتدایی خود جذاب، خلاقانه و خوشساخت ظاهر شود و تماشاگر را کاملاً درگیر نگه دارد. با وجود شروع درخشان، فیلم در یکسوم پایانی دچار تغییر ناگهانی لحن و افت ریتم میشود. در حالی که تا اینجا فیلمی پرجنبوجوش و هماهنگ را دیدهایم، ناگهان فضا تغییر کرده و وارد مسیری متفاوت میشود که با کلیت فیلم هارمونی ندارد.
این تغییر نهتنها باعث ارتقای فیلم نمیشود، بلکه ریتم آن را کند و تجربه تماشای آن را فرسایشی میکند. انگار فیلم بهاجبار قصد دارد چیزی را به داستان اضافه کند که نه ضروری است و نه تأثیرگذار. در نتیجه، این بخش بیش از حد طولانی به نظر میرسد و احساسات تماشاگر را به شکلی که باید، درگیر نمیکند.
از طرفی، این قسمت دچار همان کلیشههای رایج سینمای جنگی ایران شده است: قهرمانسازی، دیالوگهای شعاری و فضایی که بیش از آنکه طبیعی باشد، سفارشی به نظر میرسد. فیلمی که تا اینجا سرشار از جزئیات، خلاقیت و انسجام بود، در پایان وارد مسیری میشود که نهتنها به جذابیت آن اضافه نمیکند، بلکه از کیفیت کلی اثر میکاهد.
بچه مردم فیلمی است که با شروع درخشان خود، تماشاگر را مجذوب میکند. از لحاظ بصری، موسیقی، تدوین و طراحی صحنه، یکی از زیباترین و خلاقانهترین فیلمهای جشنواره است. اما در یکسوم پایانی دچار تغییر لحن، کلیشههای سینمای جنگی و افت ریتم میشود که از هماهنگی کلی فیلم میکاهد.
با این حال، این فیلم همچنان ارزش دیدن دارد و میتواند یکی از آثار متفاوت و ماندگار سینمای ایران باشد. اگر در نسخه اکران عمومی تغییراتی در پایان فیلم اعمال شود، میتوان انتظار داشت که تأثیرگذاری آن بیشتر شده و به یکی از بهترین فیلمهای سال تبدیل شود. محمود کریمی نشان داده که سینمای شخصی خود را دارد و اگر در مسیر دوری از سفارشیسازی حرکت کند، میتواند در آینده به یکی از فیلمسازان مطرح سینمای ایران تبدیل شود.