عنوان «استاد» حاوی ابهام و ایهام و جانبداری است

محسن سلیمانی فاخر منتقد و کارشناس فیلم، به الهام گرفتن فیلم از جنبش «می تو» که در سالهای اخیر در ایران هم فراگیر شده اشاره کرد و گفت: در این دست روایت ها که تعرض جنسی وجود دارد یک سوی ماجرا شخصیتی است که قدرت و کاریزما دارد، در فیلم «استاد»، شخصیت هنرمندی را می‌بینم که موقعیت و مکنت بالایی دارد و اکنون از این موقعیت بهره برداری منفی می‌کند.

 وی افزود: فیلمساز با عنوان فیلم، بر یک جانبداری در روایت تاکید می‌کند، عنوانی که ابهام و ایهام دارد، چرا که فیلمنامه براساس چینش های رفتاری دختر در پرده اول، زمینه را برای جانبداری فراهم می‌کند که زن مسبب تعرض است. از سوی دیگر نام «استاد» و هنرمند بودن او انگار  فیلمساز را بر نقد سیستم آموزشی و دانشگاهی و فضای هنری سوق داده است.

سلیمانی فاخر به مقایسه نمایشنامه اولئانا، با استاد پرداخت و گفت: «دیوید ممت» هم بر مشکلات آموزشی، روابط انسانی و تعرض جنسی می‌پردازد که دانشجو برای اعتراض به‌کارگیری اصطلاحات پیچیده در کتاب آموزشی‌ توسط استادش، اتمفسر شرایط تعرض را زمینه چینی می‌کند و در «استاد» نیاز دانشجو به تایید توصیه‌نامه‌ تحصیلی برای مهاجرت به سراغ استادش می‌آید. در آنجا استاد به دلیل آسیب هایی که در معامله ی مالی خورده خود را قربانی می‌داند و در «استاد» روابط سرد و عاری از عاطفه استاد با همسرش، گویی اجازه تعرض برای او فراهم شده است، انگار قربانیان زندگی، سراغ تعرض می روند که این دلیل توجیه پذیری نیست.

نباید با انتخاب این عنوان با جایگاه «استاد» چنین برخوردی می‌شد

پویا عاقلی زاده فیلمساز و منتقد عضو فیپرشی (انجمن بین‌المللی منتقدان فیلم) نیز بر عنوان فیلم و شخصیت پردازی‌ها فیلم تمرکز کرد و گفت: کلمات جایگاه دارند، ما در فیلم «آخرین دوئل» ریدلی اسکات هم ما از نقطه نظر کاراکترها یک موقعیتی را می بینم که در آخر فیلمساز می گوید این قضاوت من از این واقعه است اما در «استاد» میزانسن تا جایی خوب پیش می‌رود که مخاطب در حال قضاوت است و می‌تواند خود را در موقعیت قرار دهد. نقطه قوت فیلم هم تا قبل از ورود کاراکتر نامزد دختر دانشجو است و میزانسن‌ها تا قبل از آن خوب است، خیلی آکسان و تاکید روی کاراکتری نیست و سکانسی دراماتیک را شاهدیم.

وی گفت: نامزد به خلق کاراکتر نمی‌رسد، یعنی شخصیت دراماتیک و نمایشی نیست. قبل از ورود این شخصیت با کاراکتر استاد آشنا می‌شویم و شخصیت پردازی وجود دارد، گاهی با او همراه و گاهی از او فاصله می‌گیریم ولی بعد از این که استاد در صحنه کمرنگ می‌شود، از شخصیت پردازی حذف می‌شود.

او در مورد عنوان فیلم نیز توضیح می‌دهد که به جای نماینده کردن کاراکتر برای اساتید دانشگاه می شد شخصیت را دراماتیک کرد، یعنی به شخصیت چیزی اضافه می‌شد. وی با انتقاد از اینکه  نباید با انتخاب این عنوان با جایگاه استاد چنین برخوردی می‌شد، گفت: اینکه جنبش می تو هست مقوله‌ای است و اینکه این فیلم چه بر این واقعه افزوده است مقوله‌ی دیگری. سوال مهم اینجاست که این موضوع اجتماعی، چگونه به تصویر کشیده شده است و چگونه مخاطب فیلم را از طریق سینما با این موقعیت مواجه می‌سازد.