جامعه سینما: علی علایی| اساتید رشته سینما با رویکردی محافظهکارانه به دانشجویان خود توصیه میکردند که هنگام نگارش فیلمنامه و مهیا کردن شرایط ساخت فیلم اول از تعدد شخصیتها به علت احتمال پرداخت ناموفق آنها در حین ساخت فیلم بکاهند. این توصیه شامل تعدد لوکیشن و نیز ایجاد روابط پیچیده و ضربدری میان شخصیتها نیز میشد.
این توصیهها تا سالهای متوالی جدی گرفته میشدند. اما از اواسط دهه هشتاد نسلهای تطور یافته در سیر تکوینی زیستشان با شناخت و اعتماد به نفسی سازنده و بیهراس از نگرانیهای قبلی در همان فیلم اول برخلاف موارد مذکور عمل کردند و اتفاقا توانستند موفق نیز باشند.
در این ده پانزده سال اخیر فیلمسازانی از این دست شناخته شدهاند. البته این گزارهها ایجابی نیستند و در برخی موارد به شکست نیز انجامیدهاند. چون در برخی موارد فیلمساز با محدود کردن متناسب شخصیتها و خلق روایتی سرراست و پرهیز از لوکیشنها و جغرافیای متعدد بهترین تصمیم را در خلق روایت میگیرد. تحلیل این رویکردها و انتخابها بر اساس آمار فعالیتهاست.
«مصطفی تقیزاده» نویسنده و کارگردان سریال «جان سخت» که این روزها از پلتفرم «فیلمنت» پخش میشود از این دسته فیلمسازان است که با ساخت فیلم «زرد» خود را در معرض چنین آزمونی قرار داد.
اما آزمون سختتر گام دوم او یعنی ساخت سریال «حرفهای» بود. سریالی پرماجرا که ریتم و ضرباهنگی متفاوت نسبت به روایتهای حادثهای یا جنایی و معمایی داشت و البته ریسک سخت انتخاب «سیروان خسروی» موزیسین و خوانندهای معروف که موفقیتاش در بازی به دلیل تجربه اول و واکنشهای طرفدارانش از هر سو، یک چالش جدی محسوب میشد.
تقیزاده بعد از کمدی «سال گربه» به فضایی متفاوت برگشت. «جان سخت» سریالی پرشخصیت است که عمده آنها در یک محله زندگی میکنند. او در ابتدا موفق شد تا پیوند و مناسبات بچهمحل بودن را که طی دهههای اخیر بواسطه تغییر بافت شهری محو و یا کمرنگ شده بازتعریف کند.
در جهان / محله سریال برای مناسبات و ارتباطات دور و نزدیک و یا توام با کینههای قدیمی، بستری پذیرفتنی و ملموس طراحی شدهاست. برای محله و ساکنیناش بر خلاف نمونههای خشنی که دچار فضایی سیاه و یا اگزوتیک هستند تحت همان تعریف و یا مولفهی بچهمحل فضا و اتمسفر خلق میشود.
اتمسفری که روابط چندسویه را در جغرافیایی عینی میکند که مسعود سلامی با استفاده از فیلترها و نورپردازیهایی که رنگ گرم خلق میکنند ایجاد کردهاست. تعدد شخصیتها و حفظ همترازی بازیگران، دکوپاژی بیاطوار در جهت روایت و روایتی که غافلگیرانه بازیگوشی میکند.