جامعه سینما :پوران درخشنده کارگردان سینمای اجتماعی ایران فیلمسازی است که با ساخت فیلم های خود نشان داده که دغدغه آدم های فراموش شده در جامعه را دارد و برای ساخت فیلم هایش از بطن زندگی بهره می گیرد،از یک بیمار کلیوی تا یک زن نازا، از آدمی ناشنوا تا معلولی حرکتی، از یک نابینا تا نوجوانانی که دوران بلوغ را طی می‌کنند.
به گزارش سینما پرس ، پوران درخشنده عضو انجمن‌های فیلمسازان زن آمریکا (WIF)، کارگردانان مستقل آمریکا (IFP)و مرکز بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان یونسکو (CIFEJ) نیز هست و عضویت در این مجامع و انجمن ها نشان از آن دارد که این فیلمساز یکی از معتبرترین و برجسته ترین فیلمسازان ایرانی است که در سطح جهانی ارزش و اعتبار زیادی را برایش قائل هستند.
نکته جالب در مورد اغلب آثار این بانوی فیلمساز این است که موضوع فیلم هایش فقط به ایران مربوط نمی شوند و مشکلات و معضلات جهانی را مطرح می‌کنند؛ که از جمله آن ها می توان بحث تجاوز ، اعتیاد، بی مهری به کودکان معلول و… را نام برد.
پوران در خشنده در بیش از سه دهه فیلمسازی در سینمای ایران همیشه دغدغه آدمهای فراموش شده را داشته است. خود او در مصاحبه ای دراین باره گفته :جشنواره فیلم فجر تا یک‌سال هایی برخورد خوبی با فیلم‌های من داشت. اما باید بگویم فیلم‌هایی که من می‌سازم همیشه نگاهی آسیب‌شناسانه به آدمهای فراموش شده داشته است. از یک بیمار کلیوی تا یک زن نازا، ازیک آدم ناشنوا تا یک معلول جسمی حرکتی، از یک نابینا تا نوجوانانی که دوران بلوغ را طی می‌کنند، از پسران جوانی که در «شمعی در باد» دوران توهم را طی می‌کنند تا بچه‌های سندرمی که در «بچه‌های ابدی» حضور دارند تا دختران گلفروش «خواب‌های دنباله‌دار» در همه اینها شخصیت‌های این فیلم‌ها افرادی بوده‌اند که نیازمند دیده شدن بوده‌اند و این آدم‌ها همیشه برای من اهمیت داشته‌اند. غیر از این آدم‌ها و شخصیت‌ها، افراد دیگری خود را هیچ وقت جلب نکردند. برای من مهم این بود که چگونه می‌توانم به شخصیت‌های فیلم خود اعتماد به نفس بدهم. اینکه چگونه می‌تواند زندگی کرده و خودش به خودش کمک کند. اینکه به او یاد بدهم که چگونه روی پای خودش بایستد و به خودش متکی باشد. پیدا کردن این مهارت زندگی برای شخصیت‌های فیلم‌هایم همیشه برایم مهم بوده است. آدمهای فیلم‌های من آدم‌هایی بوده‌اند که در ابتدا فکر کرده‌اند که تمام شده‌اند ولی کم کم و با گذشت زمان توانسته‌اند بر مشکلات غلبه کنند و بر روی پای خود بایستند. فیلم‌های من همیشه درباره آدمهای فراموش شده‌ای هستند که می‌توانند توانایی فطری خود را کشف کنند.
نگاهی گذرا نسبت به آثار ساخته شده پوران درخشنده طی سه دهه اخیر نشان از آن دارد که این فیلمساز همیشه در آثار خود دغدغه آدم های فراموش شده در سطح جامعه را دارد. از فیلم «رابطه» به عنوان اولین ساخته اش که در مورد نوجوانی ناشنوا و لال به نام ناصر است که قادر به ایجاد رابطه با اطرافیان خود نیست، تا دومین ساخته اش یعنی «پرنده کوچک خوشبختی» که در مورد دختر بچه ای است که بر اثر ضربه ای روحی در کودکی قدرت تکلم خود را از دست داده است و با یادآوری گذشته دچار تشنج عصبی می شود و سومین اثر سینمایی اش با عنوان «عبور از غبار» که مشکلات اهالی یک روستا در حومه تهران را روایت می کند همگی نشان از آن دارند که درخشنده از بدو ورود به عرصه فیلمسازی، دغدغه اجتماع و آدم هایی را داشته است که با مشکلات زیادی دست به گریبان هستند و هیچ گاه هم دیده نمی شوند.
نگاه آسیب شناسانه درخشنده که برخلاف اغلب فیلمسازانی که طی سال های اخیر در سینمای ایران ظهور یافته اند و با فیلم های خود قصد دارند جامعه امروز ایران را جامعه ای سیاه معرفی کنند، توانسته تاثیرات شگرفی را برای سینمای ایران به همراه داشته باشد. درخشنده از زخم های فرو خورده و دردهای سرکوب شده آدم ها می گوید، از سختی ها و مرارت ها، از آدم هایی با مشکلات طاقت فرسا اما همه این ها به شکلی کاملاً متعهدانه در فیلم هایش بیان می شود. درخشنده به آدم هایی اهمیت می دهد که جامعه کمترین توجهی به آن ها ندارد و او قصد دارد با ساخت فیلم هایی در مورد این اشخاص به آن ها اعتماد به نفس داده و شخصیت آن ها را بازتعریف کند. درخشنده قصد دارد به افرادی که ضعف هایی دارند نشان دهد که باید روی پای خود بایستند، مهارت های لازم را برای ادامه حیات و بقای خود پیدا کنند و به خودشان متکی باشند.
درخشنده به ویژه نگاهی انسانی به بیماران دارد. از یک نوجوان مبتلا به سندروم دان تا یک بیمار کلیوی و یک زن نازا، از افراد ناشنوا تا معلولان جسمی و حرکتی همیشه در آثار درخشنده جایگاهی خاص و ویژه داشته اند. درخشنده به شدت در آثار خود سعی دارد نگاه جامعه را نسبت به بیماران عوض کند. «بچه های ابدی» به عنوان هشتمین فیلم بلند سینمایی وی رسماً در همین راستا و با این نوع دیدگاه ساخته شده است.
این فیلمساز همچنین نگاه ویژه ای به کودکان داشته و اغلب آثارش با اینکه با محوریت کودکان ساخته شده است به بزرگترها و والدین آن ها تلنگری جدی وارد می سازد و آن ها را در حفظ و صیانت از روحیات و عواطف و احساسات آن ها آگاه می کند. مهمتر از همه اینکه نگاه درخشنده در سینما همیشه گستره ای وسیع را شامل می شود، سینمای او برای تمامی مردم جامعه است و او نه به صورت شعارزده بلکه به صورت کاملاً همدلانه با آن ها همذات پنداری می کند و به همین دلیل است که آثار این فیلمساز همیشه با استقبال بسیار خوبی از سوی مخاطبان روبرو می شوند. پرداخت درخشنده در مضمون و محتوای آثارش به نوعی سینمای کشور را به شدت وسعت بخشیده و از همین رو می توان او را فیلمسازی شاخص برای سینمای کشور دانست.
این فیلمساز همچنین براساس واقعیت ها و با تحقیق و پژوهش فیلم می سازد و اعتقاد دارد که معضلات اجتماعی باید به خانواده ها هشدار داده شود. سوژه های مورد نظر درخشنده هیچ گاه تکراری نیست و با پشتوانه قوی تحقیق و پژوهش و سوژه های مناسب آثارش جایگاهی بسیار ویژه دارد
ناصر بهزادی
